ارزش های ایرانی اسلامی در هنر بومی
شهین فرتوزی/اگر این مهم را در نظر بگیریم که تئاتر هنری غیر ایرانی است، شاید بتوانیم سوالات متعدد دیگری طرح کنیم. ارزش های بومی، ملی و دینی را می توان در چارچوب هنری غیر بومی و البته قاعده مند و آ کادمیک، وابسته به فرهنگ و شرایط دیگری قرار داد و به مخاطب عرضه کرد؟ آیا قرار دادن آن در مسیرهای هدفمند مدیریتی می تواند باعث تبلور ارزش های مورد نظر باشد؟ تنها با اضافه کرد واژه ای به انتهای هنر آن را ارزش محور یا دین محور می کنیم؟ مگر آنچه در چنته داریم پاسخگوی نیاز مخاطبمان نیست، یا فاقد ارزش های هنری است؟ به نظر می رسد ارزش های ایرانی و اسلامی در بستر و ذات هنر بومی متبلور هستند. مهم ترین شاخصه های ادبیات دراماتیک، از جمله بار دراماتیکی، جلوه های بصری و آمیختگی ادبیات شفاهی با کتبی به خوبی در گونه های نمایش ایرانی دیده می شوند، حتی برخی خصیصه های هنر تئاتر مثل تعلیق در ذات آن ها قابل مشاهده است؟، حال آن که در گونه های غربی نویسنده برای قوت آن ها تلاش می کند. این بدان معنا نیست که از تئاتر یا هر هنر غربی دیگری صرف نظر کنیم، تنها توجه دادن به این امر مهم است که می توان با اتکا به معنویت موجود در ذات هنر آثاری فارغ از پلشتی و پلیدی تولید کرد و در معرض دید مخاطب قرار داد.
جشنواره سراسری سومین تولیدات مراکز استانی رویدادی است که هر دو سال با رویکردی ارزش محور، توسط حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی برگزار می شود. این جشنواره بر محوریت معنویت، اندیشه و هنر تاکید دارد. با در نظر گرفتن این محوریت سه گانه، بررسی این رویداد با توجه به سوالات قبل کمی آسان به نظر می رسد. معنویت مفهومی است که انسان معاصر در جستجوی بازیافت آن است. این مفهوم در حصار هیچ جغرافیا و محدوده ای قرار نمی گیرد و با ذات هنر عجین است. تاکید متولیان این جشنواره بر معنویت می تواند از حیث یادآوری این نکته مهم باشد که این مفهوم در نزد انسان امروزی به مثابه گمشده ای است که فقدان آن او را دچار سرگشتگی و پوچ گرایی کرده است . این واقعیت هنرمند را در هر اقلیم که باشد، بر توجه به آن بر می تابد. اندیشه ورزی نیز در جشنواره مورد تاکید قرار دارد. بدیهی است، اندیشیدن، هنرمند را از رکود وا می دارد و او را در طرح سوالات نو رهنمون می شود. این روند می تواند ارتباطی پویا و پر کشمکش بین او و جامعه هدفش برقرار کند. می تواند او را با پیشرفت های علمی روز مواجه سازد و واداردش با فلاسفه و علما و حکما در تعامل باشد. این خود رویکردی ارزش محور است و می تواند مسیر تعالی را در مقابل هنرمند قرار دهد؛ هنرمندی که در این مسیر قرار بگیرد، از این رهگذر به مرزهای دانایی نزدیک می شود و به طور حتم از نا اصلی و پلشتی می پرهیزد. محوریت قابل توجه دیگر در این رویداد هنری، هنر است. متولیان جشنواره ماه با در نظر داشتن اصول حرفه ای سعی در آن داشته اند که هنرمندان شرکت کننده را به سمت تولید آثار با کیفیت، البته در راستای مضامین و محوریت های مورد ذکر سوق دهند. نگاه ارزشمدارانه بر نگاه حرفه ای پیشی نگرفته است. با مرور دوره های گذشته این جشنواره می توان به این مهم دست یافت. اجزا تشکیل دهنده این رخداد هنری، چه هیات های نظارت، ارزشیابی و داوری، غالبا متخصصان چیره و زبده در عرصه هنر های نمایشی کشور هستند. حتی گاهی در هیئت داوران از نخبگان خارجی هم استفاده شده است. این نوع عملکرد به طور حتم در تولید آثار معنوی و ارزش محور با کیفیت قابل قبول و موجه تاثیر به سزا دارد. وقتی این برخورد با سیاستگذاری دیگر متولیان جشنواره یعنی جوان گرایی آمیخته می شود نیجه مثبت دیگری به بار خواهد آورد. جوانان علاقه مند در معرض تولید آثار ارزشی، با اصالت فرهنگی، ملی و مذهبی قرار می گیرند، و این می تواند زمینه ساز ایجاد موج نویی در خلق آثار با ارزش و پر محتوی و همچنین با کیفیت و فنی باشد. در نهایت می توان گفت جشنواره ، از ایجاد بسترهای کاسبکارانه و ایجاد گونه های جدید بی یال و سر و اشکم، گریخته است.
یادداشت روز
وجود دبیرخانه دائمی جشنواره تولیدات مراکز استانی ضروری است
برای برپایی کیفیتر جشنواره صرفا تعداد شمارگان آن، ارتقای کیفی به جشنواره نمیدهد، بلکه در جهت پیشرفت دوره به دوره آن، باید دبیرخانهای مرکزی بهصورت دائمی تشکیل و در فاصله برپایی دورههای مختلف جشنواره بهطور فعالتری عمل کنند. تشکیل دبیرخانه دائمی و برگزاری کارگاههای توجیهی ویژه هنرمندان موجب برقراری ارتباط مستحکم بین هنرمندان با جشنواره و تبیین اهداف برای آنان میشود تا با توجیه درست بتوانند آثاری متناسب با اهداف جشنواره تولید و از ارسال آثار آرشیوی پرهیز کنند.
بسیاری از از آثار راهیافته به چنین جشنوارههایی معمولا آرشیوی بوده و بعضی از آنها به جشنوارههای مختلف راه یافتهاند، درحالی که میتوان با ایجاد دبیرخانه دائمی و فعال به سیاستگذاری و توجیه هنرمندان پرداخته و تولیدات فاخری متناسب با موضوع و اهداف برگزارکنندگان جشنواره اقدام کرد. هدف از برپایی این جشنوارهها کمک به ارتقای سطح خلاقیت و اندیشه هنرمندان جوان است تا بتوانند با خلق آثار محکم و متناسب با موضوع جشنواره، هنرآفرینی کنند. تداوم جشنواره باعث ایجاد انگیزه بیشتر در جامعه جوان هنرمندان خواهد شد و آنان را وادار میکند که به موضوعات مطرح شده در جشنواره عمیقتر فکر کنند و از نگاه هنری اثر خلق کنند.
تناسب آثار با ماموریتهای محوری حوزه هنری از جمله دفاع مقدس، انقلاب اسلامی، خانواده و بیداری اسلامی از مهمترین ملاکها در این زمینه است. این آثار متناسب با این سیاستها و از بعد مسائل فنی، هنری و زیباییشناسی ارزیابی و داوری میشوند. قزوین از دیرباز در زمینه هنرهای تجسمی از جایگاه ممتازی برخوردار بوده است و بهواسطه همین ویژگی برجسته، شایستگی و استحقاق این را دارد که دبیرخانه بخش تجسمی تولیدات مراکز استانها را از صفر تا صد بر عهده داشته باشد.
کشف استعدادهای جوان و هدایت آنها مهمترین رسالت جشنوارههای هنری است. اگر برپایی این جشنوارهها صرفا برای برگزاری باشد، بیشتر بهمنزله یک کار نمایشی است، اما اگر بهصورت کیفیتر و دائمیتر باشد، میتوان استعدادهای زیادی را در تمام حوزههای مختلف شناسایی و به رشد کمی و کیفی آنها کمک کرد.
تولیدات مراکز استان
- راه یابی 50 اثر تجسمی از قزوین به چهارمین جشنواره آثار و تولیدات
- حضور فعال هنرمندان رشته خوشنویسی حوزه هنری استان اصفهان در جشنواره تولیدات
- حضور دو نقاش مشهدی در جشنواره تولیدات استاني
- راهیابی آثار هنرمندان خوشنویس حوزه هنری خراسان رضوی به جشنواره تولیدات
- حضور 55 اثر از آثار هنرمندان حوزه هنری خراسان رضوی در بخش تجسمی جشنواره تولیدات
مصاحبه و گفتگو
- تولیدات دفاتر ادبیات پایداری منبع الهامی برای آفرینشهای هنری در رشتههای دیگر
- همّ و غمّ حوزههنری رونقبخشیدن به تولید است
- ادبیات پایداری، تاریخ پیش روی ما را تغذیه میکند
- آثار تولید شده در جشنواره تولیدات منطبق با سیاستهای حوزه هنری باشد
- ارزیابی و انتقاد از آثار باعث رشد و تولید بهتر آن خواهد شد